Sinterklaas als kinderfeest.
Sinterklaas is in het bijzonder bekend als kindervriend, voortgekomen uit het samensmelten van twee middeleeuwse feesten. Op 28 december was men gewoon het feest van de Onnozele kinderen te vieren. In gezelschap van een kinderbisschop trokken kinderen dan in optocht langs de huizen om overal wat aalmoezen te vangen. Op 6 december gingen de scholieren eveneens de straat op in gezelschap van een gekozen bisschop, vaak gemaskerd en verkleed als duivels. Langzamerhand versmolten beide feesten tot een viering op 6 december.
Met de komst van de protestanten (vanaf laatste kwart 16e eeuw) verdween Nicolaas uit de kerken. Vooral in de eerste eeuw na de Reformatie is Sinterklaas heftig bestreden (zonder veel succes) door de protestantse kerkelijke overheid, omdat het een katholiek feest was, en door de wereldlijke overheid, omdat het aanleiding gaf tot wanordelijkheden. De vieringen binnenshuis gingen gewoon door, hoewel stadsbesturen er niet erg gelukkig mee waren. In 1618 bijvoorbeeld, verbood het Tielse stadsbestuur het zetten van de schoen omdat dit toch maar tot nutteloze uitgaven leidde.
In de 19e eeuw kreeg het Sinterklaasfeest twee gezichten. Het bleef een huiselijk feest, waarbij Sinterklaas weer "in het echt" mocht verschijnen. Ook verschillende liedjes als "Zie ginds komt de stoomboot" of "Hoor, wie klopt daar kinderen" zijn toen ontstaan. Behalve in huis vierde men Sinterklaas op straat. De potsierlijke duivelse begeleiders van weleer vinden we terug in Zwarte Piet. Verder kende men in sommige streden, speciaal Noord- en Oost Nederland, Twente en Betuwe optochten met verkleedpartijen.
Aanvankelijk (tot in het begin van de 20ste eeuw) werd het vrijwel alleen in de steden gevierd, daarna is het van een kinderfeest tot een algemeen gezinsfeest geworden, gekenmerkt vooral door het geven van geschenken (al of niet vergezeld van verzen en al of niet verpakt als surprise) en traditionele lekkernijen (banket, speculaas, taaitaai, pepernoten).
...terug